Δυσβίωση: Αίτια, συνέπειες και απροσδόκητα γεγονότα

Η δυσβίωση, δηλαδή η διαταραχή της φυσιολογικής χλωρίδας του εντέρου, αποτελεί ολοένα και συχνότερο φαινόμενο στον σύγχρονο άνθρωπο. Ενώ στο παρελθόν θεωρούταν απλώς ένα πεπτικό πρόβλημα, σήμερα έχει εξελιχθεί σε παγκόσμιο ιατρικό ζήτημα, με επιπτώσεις σε όλες τις πτυχές της υγείας μας – από το ανοσοποιητικό έως την ψυχική κατάσταση. Η επιστημονική κοινότητα συνεχίζει να μελετά τα αίτια, τις συνέπειες και τις μεθόδους αντιμετώπισης αυτής της κατάστασης. Τι νεότερο γνωρίζουμε; Ας το αναλύσουμε.

Τι είναι η δυσβίωση;

Η δυσβίωση είναι η ανισορροπία μικροοργανισμών στο έντερο, κατά την οποία μειώνονται τα ωφέλιμα βακτήρια και υπερισχύουν τα παθογόνα μικρόβια. Η εντερική μικροχλωρίδα αποτελείται από τεράστιο αριθμό βακτηρίων, ιών, μυκήτων και άλλων μικροοργανισμών, που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και με τον ανθρώπινο οργανισμό. Συμμετέχουν στην πέψη, στη σύνθεση βιταμινών, στον μεταβολισμό και στην υποστήριξη του ανοσοποιητικού συστήματος.

Αίτια της δυσβίωσης: Παράγοντες της σύγχρονης ζωής

1. Αντιβιοτικά: Όχι μόνο παλιές αλλά και νέες απειλές

Για χρόνια πιστεύαμε ότι τα αντιβιοτικά είναι ο κύριος ένοχος για τη δυσβίωση – και αυτό ισχύει. Ακόμη και μία μόνο θεραπευτική αγωγή μπορεί να αλλάξει τη σύνθεση της μικροχλωρίδας για χρόνια. Ωστόσο, νέες έρευνες δείχνουν ότι δεν είναι ο μόνος παράγοντας.

• Αναστολείς αντλίας πρωτονίων (PPIs)

Φάρμακα όπως η ομεπραζόλη μειώνουν την οξύτητα του στομάχου, ευνοώντας την ανάπτυξη παθογόνων μικροβίων όπως το Clostridium difficile, που μπορεί να προκαλέσει σοβαρές λοιμώξεις. Αυτό οδηγεί σε διαταραχή της εντερικής χλωρίδας και δυσβίωση.

• Μη Στεροειδή Αντιφλεγμονώδη (NSAIDs)

Φάρμακα όπως η ιβουπροφαίνη και η δικλοφαινάκη εξασθενούν το προστατευτικό φράγμα του εντέρου, διευκολύνοντας φλεγμονώδεις διεργασίες και διαταραχές στη μικροχλωρίδα.

• Τεχνητά γλυκαντικά

Έρευνες δείχνουν ότι ουσίες όπως η ασπαρτάμη και η σουκραλόζη επηρεάζουν την ισορροπία της εντερικής μικροβιακής κοινότητας. Ευνοούν την ανάπτυξη παθογόνων μικροβίων και μειώνουν τους πληθυσμούς ωφέλιμων προβιοτικών βακτηρίων (Cell, 2024).

2. Δυτικού τύπου διατροφή: Μηχανισμοί και επιπτώσεις

Η δυτική διατροφή, πλούσια σε υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα, fast food και ζάχαρη, αποτελεί έναν ακόμα βασικό παράγοντα για τη δυσβίωση. Σύμφωνα με μελέτες (Gut Microbes, 2023), αυτά τα τρόφιμα μειώνουν τη μικροβιακή ποικιλομορφία, ενισχύουν τα παθογόνα και μειώνουν τους πληθυσμούς ωφέλιμων μικροοργανισμών.

Επιπλέον, η έλλειψη φυτικών ινών οδηγεί σε υποσιτισμό βασικών βακτηρίων όπως το Faecalibacterium prausnitzii. Σήμερα, καταναλώνουμε τις μισές φυτικές ίνες απ’ ό,τι οι πρόγονοί μας.

3. Άγχος και έλλειψη ύπνου: Αόρατοι εχθροί της μικροχλωρίδας

Το άγχος και η αϋπνία δεν αυξάνουν μόνο την κορτιζόλη – την ορμόνη του στρες – αλλά επηρεάζουν άμεσα και τη σύνθεση του μικροβιώματος. Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι η στέρηση ύπνου για μόλις τρεις ημέρες μπορεί να μεταβάλει τη σύνθεση των βακτηρίων στο έντερο, με τρόπο παρόμοιο με δίαιτα πλούσια σε κορεσμένα λίπη και ζάχαρη (Science Advances, 2024).

Μύθοι και αλήθειες για τη δυσβίωση

Μύθος 1: Η δυσβίωση είναι μόνο πεπτικό πρόβλημα

Αλήθεια: Η δυσβίωση επηρεάζει ολόκληρο τον οργανισμό.
Η εντερική μικροχλωρίδα αλληλεπιδρά με το ανοσοποιητικό, το νευρικό και το ενδοκρινικό σύστημα, και η ανισορροπία της μπορεί να προκαλέσει:

• Ανοσολογικές διαταραχές – μειωμένη άμυνα, αλλεργίες, αυτοάνοσα

• Χρόνιες φλεγμονές – σε αρθρώσεις, δέρμα (έκζεμα, ψωρίαση), καρδιαγγειακό

• Ψυχική υγεία – άγχος, κατάθλιψη, γνωστικά προβλήματα μέσω του άξονα εντέρου-εγκεφάλου

• Μεταβολικές διαταραχές – παχυσαρκία, διαβήτης, ηπατικές νόσοι

Μύθος 2: Η θεραπεία της δυσβίωσης είναι μόνο προβιοτικά

Αλήθεια: Τα προβιοτικά είναι μόνο μία πτυχή της θεραπείας.
Για μόνιμη αποκατάσταση της μικροχλωρίδας απαιτείται:

• Διατροφική προσαρμογή – κατανάλωση πρεβιοτικών, δηλαδή τροφή για τα ωφέλιμα βακτήρια

• Αντιμετώπιση των αιτιών – περιορισμός αντιβιοτικών (όπου είναι δυνατό), θεραπεία χρόνιων λοιμώξεων, αποφυγή υπερβολικής ζάχαρης και επεξεργασμένων τροφίμων

• Διαχείριση άγχους – το χρόνιο στρες μεταβάλλει τη μικροχλωρίδα μέσω ορμονικών μηχανισμών (κορτιζόλη)

Μύθος 3: Τα προβιοτικά είναι πανάκεια για όλους

Αλήθεια: Η αποτελεσματικότητα των προβιοτικών διαφέρει ανάλογα με το μικροβίωμα του κάθε ατόμου.
Γιατί;

• Διαφορετικά στελέχη – δεν έχουν όλα τα προβιοτικά την ίδια επίδραση σε όλους. Π.χ., το Lactobacillus μπορεί να βοηθήσει κάποιους, αλλά να μην είναι αποτελεσματικό ή και επιζήμιο σε άλλους.

• Μοναδικότητα του μικροβιώματος – κάθε άνθρωπος έχει ξεχωριστή εντερική σύνθεση, άρα τα γενικά προβιοτικά ίσως δεν έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα.

• Αλληλεπίδραση με φάρμακα και διατροφή – ορισμένα προβιοτικά δεν εγκαθίστανται σωστά εάν η διατροφή είναι ακατάλληλη ή αν λαμβάνονται αντιβιοτικά.

Συμπτώματα δυσβίωσης: Πότε να ανησυχήσετε

Γαστρεντερικά σημάδια:

1. Διάρροια ή δυσκοιλιότητα. Αίσθημα ατελούς κένωσης

2. Φούσκωμα (ιδίως μετά το φαγητό)

3. Γουργουρητό ή "νερά" στην κοιλιά

4. Πόνος ή δυσφορία στο έντερο (συνήθως διάχυτος, χωρίς συγκεκριμένο σημείο)

Εξωεντερικές ενδείξεις:

1. Δερματικά προβλήματα: ξηρότητα, εξανθήματα, αλλεργικές αντιδράσεις

2. Δυσάρεστη αναπνοή (παρά την καλή στοματική υγιεινή)

3. Αδυναμία, κόπωση

4. Ανεπάρκεια βιταμινών: εύθραυστα νύχια, τριχόπτωση

5. Συχνές μυκητιασικές λοιμώξεις: στοματίτιδα, μυκητίαση νυχιών – λόγω εξασθενημένης τοπικής ανοσίας

Πότε να επισκεφθείτε γιατρό;

• Αν τα συμπτώματα επιμένουν πάνω από 1–2 εβδομάδες

• Αν παρατηρήσετε αίμα στα κόπρανα, έντονο πόνο ή υψηλό πυρετό

• Αν χάνετε βάρος χωρίς εμφανή λόγο

Για την αντιμετώπιση της δυσβίωσης που σχετίζεται με τον τρόπο ζωής – κακή διατροφή, χρήση αντιβιοτικών, στρες και κακές συνήθειες – επιλέξαμε το Greespi, ένα προϊόν που προσφέρει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση στην υγεία του εντέρου.

Μάθετε πώς το Greespi βοηθά στην αντιμετώπιση της δυσβίωσης εδώ.

Βιβλιογραφία:

1. Yang, S., Liu, H., & Liu, Y. (2025). Understanding dysbiosis and resilience in the human gut microbiome: biomarkers, interventions, and challenges. Frontiers in Microbiology, 16, 1559521.

2. Zimmerman, E. S. (2019). Study of intestinal dysbiosis: state of the problem and new trends. Pancreatic Club Bulletin, 45(4), 44–53.

3. Healthyliving.gr. (2021). Nutritional and medical applications of spirulina microalgae.

4. Hernandez-Saavedra, D., et al. (2024). The impact of processing on the nutritional quality of plant proteins. Food Research International, 146, 110589.

5. Wang, Y., et al. (2019). Polysaccharide from Spirulina platensis ameliorates diphenoxylate-induced constipation by modulating intestinal microbiota in mice. Food Research International, 125, 108625.

© Όλα τα δικαιώματα διατηρούνται, η αντιγραφή του υλικού επιτρέπεται μόνο με την υποχρεωτική αναγραφή του συνδέσμου προς την ιστοσελίδα greespi.com. Η εμπορική χρήση απαγορεύεται χωρίς τη συγκατάθεση του ιδιοκτήτη και διώκεται ποινικά.

«Όλες οι πληροφορίες που παρέχονται σε αυτόν τον ιστότοπο προορίζονται μόνο για ενημερωτικούς σκοπούς. Δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται ως υποκατάστατο επαγγελματικών ιατρικών συμβουλών, διαγνώσεων ή θεραπειών. 
Να συμβουλεύεστε πάντα το γιατρό σας εάν έχετε ερωτήσεις σχετικά με μια ιατρική κατάσταση».